Wellicht herken je het wel: de zomer is in aantocht en je paard staat maar te schuren met zijn manen en staart of heeft zelfs al verdikte en geïrriteerde plekken op zijn huid… Veel paarden hebben last van het zogenoemde zomereczeem. Maar, wat is zomereczeem nou precies en wat kan je er zelf aan doen?
Zomereczeem is één van de meest voorkomende allergieën bij paarden en wordt veroorzaakt door een overgevoeligheid voor insecten, met name de Culicoides mug (zandmug), ook wel de knut genoemd. De knut is actief vanaf maart tot eind oktober en daarom merk je juist in de zomermaanden dat je paard last krijgt van jeuk. De allergie voor het speeksel van deze mug in combinatie met de warmte, veroorzaakt vaak ernstige jeuk bij je paard. Zomereczeem wordt ook wel staart- en maneneczeem (SME) of sweet-itch genoemd.
De vrouwelijke knutten hebben bloed nodig om eitjes te kunnen leggen en zoeken paarden op om te bijten. Tijdens het bijten blijft er speeksel met hun eiwitten erin achter. Door onderzoek is aangetoond dat juist dit speeksel (met name de eiwitten) zomereczeem veroorzaakt. Het afweermechanisme van je paard raakt verstoord en reageert hierop door een overdreven verdedigingsreactie. Het lichaam gaat histamine produceren die de enorme jeuk teweeg brengt.
Besmettelijk is zomereczeem niet, maar het kan wel erfelijk zijn. Over het algemeen zijn Friezen, Fjorden, IJslanders, Shetlanders en Haflingers het meest gevoelig voor eczeem. Toch kan het zeker ook bij andere rassen voorkomen.
Door een opeenstapeling van toxinen kan er een onbalans ontstaan, waardoor er een allergische reactie en dus zomereczeem ontwikkeld kan worden. Het lichaam probeert toxinen uit te scheiden via de huid waardoor een vieze, vette huid ontstaat. Deze vieze huid trekt juist weer muggen aan, aangezien dit aantrekkelijker is dan ” schoon” bloed, omdat het meer voedingsstoffen bevat voor de muggen.
Je paard kan jeuk aan de staart en manen krijgen, maar dit kan ook op andere plaatsen voorkomen, zoals op de buik. De jeukende plekken kunnen helemaal kaal worden door het schuren, zelfs tot bloedens toe. Ook kan het leiden tot wondjes en ontstekingen door binnendringende bacteriën. De huid kan dik en schilferig worden door het vele schuren, ook kan er vochtophoping onder de huid ontstaan. De haren breken af en uit de wondjes kan weefselvocht komen waarna er korstjes ontstaan. De plekken die door het schuren ontstaan kunnen nog erger gaan jeuken en zo ontstaat er een vicieuze cirkel.
In de winter, als de mug niet actief is, komt de huid tot rust. Vaak wordt het ieder jaar erger. Momenteel is er nog geen test ontwikkeld om een diagnose voor zomereczeem te stellen. Deze wordt dus hoofdzakelijk gebaseerd op de symptomen die een paard vertoont.
Om zomereczeem bij je paard te voorkomen, adviseer ik om tijdig met de behandeling te beginnen. Met tijdig bedoel ik voordat de eerste symptomen ontstaan. Begin hier dus al ruim voor de zomer mee, bijvoorbeeld al vanaf februari.
Zomereczeem is een complex probleem en en helaas bestaat hét ideale middel tegen zomereczeem nog niet. Elk paard is namelijk anders en de oorzaak van zomereczeem kan daarom per paard verschillend zijn. Het beste is dan ook om altijd per paard te kijken waar hij of zij specifiek behoefte aan heeft. Op basis daarvan kun je een goed behandelplan opstellen, welke bestaat uit middelen en maatregelen voor een goed resultaat bij jouw paard.
Ben jij benieuwd welk behandelplan ik voor jouw paard zou opstellen?
Onderaan mijn blog kun je een gratis Quickscan van 30 minuten aanvragen.
Hierin geef ik jou telefonisch advies & tips die belangrijk zijn
voor de gezondheid van jóuw paard.
Het behandelen van zomereczeem heeft vooral te maken met symptoombestrijding, maar het is zeker raadzaam om verder te kijken en andere ziektebeelden uit te sluiten (denk aan ringworm, regenschurft, mijten, luizen, een allergie voor bijvoorbeeld pollen, mijten, een contact- of voedselallergie). Toch zijn er heel wat dingen die je kunt toepassen om te zorgen dat je paard zo min mogelijk last heeft van het zomereczeem!
Zo kun je het aantal insectenbeten verminderen. Begin hier al wel vroeg mee en voordat de knutten actief worden, dus zeker begin maart. Ook heeft de deken het beste effect als deze continu en tot eind oktober gedragen wordt.
Tip: Bezuinig niet op een goed eczeemdeken. Een goed eczeemdeken werkt nog altijd het beste tegen zomereczeem en kan je paard daarom het beste helpen. Goede eczeemdekens zijn bijvoorbeeld de Bucas Sweet Itch Zebra, de Rambo Sweet Itch Hoody en de Horsegear Sweet Itch Full Neck.
Belangrijk is dat de eczeemdeken goed past en dat het grootste gedeelte van je paard afgedekt wordt. Dus ook onder de buik, de gehele hals en tot achter de oren van je paard moet goed ingepakt zijn. Of een deken goed past hangt echter wel af van het type paard. Voor een Fries kun je bijvoorbeeld denken aan de QHP Fries.
Tenslotte is het belangrijk om goed te weten wat de ondermaat is van jouw paard. Als een deken niet goed ligt, dan kan je paard hierdoor gemakkelijk schuurplekken krijgen. Dit is erg vervelend voor je paard. Maar ook voor jou, omdat jij je paard sneller aan kunt treffen met een kapotte deken.
Verwar echter een eczeemdeken niet met een vliegendeken. Dit zijn namelijk twee verschillende dekens. Het verschil tussen een eczeemdeken en een vliegendeken zit in het materiaal waarvan ze gemaakt zijn. Ook beschermt een eczeemdeken het volledige lichaam van jouw paard, dit is niet het geval bij een vliegendeken waardoor jouw paard alsnog gemakkelijk gestoken kan worden.
Kijk hierbij vooral naar de natuurlijke behoefte. De basis moet in ieder geval bestaan uit voldoende kwalitatief goed ruwvoer (hooi!) en ruim voldoende mineralen en vitaminen. Ezem/Mauk-Vital (Eczeem/Mok) van Reico* is een speciaal afgestemd mineraalvoer voor in de zomer, die een extra ondersteuning geeft bij het grazen op grasland. Voor de rest van het jaar kun je jouw paard Stimul-Vital van Reico* geven, om ervoor te zorgen dat je paard voldoende vitaminen, mineralen, sporenelementen en aminozuren binnenkrijgt.
*De producten van Reico zijn uitsluitend te bestellen via de verkooppunten van Reico. Chanimal is één van de verkooppunten. Neem gerust contact op als je producten wilt bestellen of meer informatie wenst.
Dit is belangrijk voor een sterk immuunsysteem en goed functionerende slijmvliezen, maar ook voor een gezonde darmflora waarbij goede darmbacteriën ruim de overhand hebben. Producten die hierbij kunnen helpen zijn:
*De producten van Reico zijn uitsluitend te bestellen via de verkooppunten van Reico. Chanimal is één van de verkooppunten. Neem gerust contact op als je producten wilt bestellen of meer informatie wenst.
Doe dit in februari-maart & september-oktober. Met een reinigingskuur bevorder je de afvoer van afvalstoffen, waardoor de huid minder gevoelig wordt en de weerstand van je paard op peil blijft:
Let op: Groene leem kan te heftig zijn als jouw paard sterk vervuild en te zwak is. Hij of zij kan dan beter eerst milder gereinigd worden met bijvoorbeeld Chlorofyl. Begin pas aan een Groene leem kuur voor een extra grondige reiniging, zodra jouw paard weer sterker is.
Neem contact met mij op als je hier meer over wilt weten, ik kan precies bepalen welke reinigingskuur jouw paard op dat moment nodig heeft.
De knutten zijn namelijk het actiefst tijdens de schemering en dit is het moment waarop ze vooral bijten. Om ze beter buiten de stal te houden kun je de stal voorzien van horren, die met een insectenwerend middel geïmpregneerd zijn. De mazen moeten wel heel fijn zijn, aangezien de mugjes erg klein zijn (1-4 mm).
Het zweet trekt namelijk insecten aan. Spray je paard daarna in met een natuurlijke spray, zoals mijn Aromaspray.
Je paard is extra goed beschermd tegen insecten, als hij daarna ook lekker door het zand gaat rollen.
Insecten komen af op mest en houden van een vochtige omgeving, zorg er dus voor dat je dit schoon houdt. Het is het beste als de mesthoop ver van de stal en weide ligt.
Zoals ik eerder schreef, houden insecten van vochtige plekken. Ook leggen ze hier eitjes in, zorg er daarom voor dat je dit schoon houdt en er geen voorwerpen zijn met water erin. Maak daarom ook emmers na gebruik leeg en zet ze op de kop, zodat ze goed kunnen drogen.
Tips:
Muggen (maar ook vliegen) hebben een hekel aan de geur van de aromatische planten. Planten waar muggen niet van houden zijn:
In principe zijn deze planten niet giftig voor paarden, maar zorg er wel voor dat ze er niet onbeperkt van kunnen eten.
Er zijn meerdere manieren om de kale of beschadigde plekken te verzorgen, of de stofwisseling van binnenuit te bevorderen voor een goed herstel van de huid. Denk bijvoorbeeld aan:
Ik begrijp als je zelf niet zo goed weet wat nou het beste is voor jóuw paard. Ik geef je graag een advies op maat, ieder paard is anders dus ik kijk graag met je mee om een passend middel te adviseren.
Ik snap dat je wilt voorkomen dat je paard zijn of haar huid tot bloedens toe kapot schuurt, maar bedenk eens hoe het is als je ontzettend jeuk hebt, maar je kunt je niet krabben. Daar word je toch knettergek van?! Je paard ook…
Het is dan ook ontzettend sneu voor je paard als je alle mogelijkheden om te schuren probeert te elimineren. De vreselijke jeuk zal hiermee niet weggaan en je paard zal op zoek blijven naar iets om tegenaan te kunnen schuren. Focus je dus op het zoeken naar een oplossing voor het verminderen van de jeuk, waardoor het schuren vanzelf zal ophouden.
Zomereczeem is een complex probleem, wat helaas niet verholpen kan worden met uitsluitend één product, zoals bijvoorbeeld een vliegenspray. Hier is echt meer voor nodig en dit zal een combinatie zijn van meerdere producten en maatregelen.
Zoals ik al aangaf adviseer ik om vroeg met de behandeling en maatregelen te beginnen. Wacht dus niet tot je paard klachten begint te krijgen, maar probeer deze juist zoveel mogelijk voor te zijn.
Als paardeneigenaar kan je echt met je rug tegen de muur staan en wil je graag hulp bij het behandelen van het zomereczeem van je paard. Ieder paard is anders en ieder paard heeft ook andere behoeften. Als natuurgeneeskundig diertherapeut kijk ik verder dan enkel symptomen bestrijden. Door van binnenuit te meten wat er mis is, kunnen we jouw paard gericht behandelen. Wellicht heeft hij een reinigingskuur nodig of kan ik je andere medicatie of verzorging aanraden.
Doordat jouw hond veel last heeft van jeuk, kan hij dit jaar slechter tegen het…
De huidproblemen van jouw hond hebben zelfs een impact op jouw kerstdiner. Je kunt hem…